Jatamansi (Nardostachys jatamansi) is een plant uit de Valerianaceae familie die wordt gevonden in het Himalaya gebergte. In culturen van Azie tot en met Europa en Noord-Afrika is de plant altijd bijzonder gewaardeerd geweest vanwege zijn eigenschappen en geur. Jatamansi essentiële olie bevordert het gewaarzijn, kalmeert de psyche, sterkt het zenuwgestel, zuivert het bloed en verzorgt huid en haar.
Jatamansi staat bekend onder vele namen waarvan sommige misleidend zijn. De meest gebruikte valide namen zijn:
- Botanisch: Nardostachys jatamansi, Nardostachys grandiflora.
- Sanskriet: Jaṭāmāṇśī, nalada.
- Hindi: Balchar, jaṭāmāṇśī.
- Engels: Jatamansi, muskroot, spikenard.
- Nederlands: Jatamansi, narduskruid.
Namen die niet valide worden gebruikt zijn 'nardus', '(Indiase) valeriaan' en 'Valeriana wallichi'.
Jatamansi groeit in een gebied waar al eeuwenlang ayurveda, de Hindoeïstische geneeskunde, wordt gepractiseerd. Het mag dan ook geen wonder heten dat jatamansi in de ayurveda in gebruik is. Hieronder volgt een algemeen overzicht van de eigenschappen van jatamansi vanuit ayurvedisch perspectief.
- Energetica: Bitter / zoet / samentrekkend - koud - scherp.
- VPK= (Jatamansi balanceert vata, pitta en kapha)
- Weefsels: Bloed, merg, zenuwgestel, circulatiesysteem, spijsvertering, ademhalingssysteem, voortplanting.
- Werking: Aromatisch, krampstillend, urinedrijvend, menstruatieopwekkend, zenuwstillend, tonicum, winddrijvend, ontstoppend, spijsvertering stimulerend, vruchtbaarheid stimulerend.
- Indicatie: Zwakte, nierstenen, bloedonzuiverheid, geelzucht, huidproblemen, haarproblemen, zenuwkrampen, hartkloppingen, epilepsie, stuiptrekkingen, nerveuze hoofdpijn, ademhalingsaandoeningen, spijsverteringsaandoeningen, maagproblemen, winderigheid, tyfus, slechte zaadproductie.
- Spiritualiteit: Bevordert het gewaarzijn. Jatamansi is sattvik van aard.
Jatamansi groeit in het wild exclusief in het Himalaya gebergte en heeft daarom geen traditionele plaats in de Westerse herbologie. Echter door de toegenomen algemene verkrijgbaarheid van jatamansi is deze plant ook steeds meer deel uit gaan maken van de herbologie. Hieronder volgt een overzicht van eigenschappen zoals bevonden in de Westerse herbologie.
- Werking: Beschermend tegen infectie en gif, anti-hartritmestoringen, antibacterieel, anti-stuiptrekkingen, tegengif, antibraak, anti-estrogeen, anti-allergisch, koortsverlagend, antiseptisch, anti-serotonine, krampstillend, anti-zweren, spijsverteringopwekkend, bitter, ademhalingsondersteunend, anti-schimmelinfectie, winddrijvend, zenuwstelsel kalmerend, ontstoppend, zuiverend, urinedrijvend, menstruatiebevorderend, anti-schimmel, bloeddrukverlagend, laxerend, vetverhogend, op de borst werkend, haargroeiversterkend, verdovend, stimulerend, maagsterkend, lintworm dodend, tonicum, verdovend, wormverdrijvend.
- Indicatie: ADD, agressiviteit, rusteloosheid, slapeloosheid, zenuwachtigheid, zenuwzwakte, zenuwkramp, neurose, hysterie, krankzinnigheid, epilepsie, kaalheid, grijs haar, anorexia, hartritmestoornissen, hartkloppingen, hartziekte, hoge bloeddruk, hoofdpijn, pijn, bijtwond, slangenbeet, insectenbeet, bronchitis, astma, ademhalingsproblemen, gist, schimmelinfectie, cholera, kolieken, constipatie, stuiptrekking, hoest, kramp, menstruatiekramp, kortademigheid, pijn bij urineren, darmproblemen, winderigheid, maagproblemen, buikpijn, misselijkheid, braken, schimmels, lintworm, wormen, bacteriën, menopauze, vocht vasthouden, plasbuisontsteking, plasbuisaandoening, infectie, zweer, ontsteking, oogontsteking, ontsteking van neusslijmvlies, huidontsteking, huidaandoeningen, nierproblemen, galachtigheid, leverproblemen, geelzucht, lepra, waterpokken, keelpijn, tuberculose, spit..
Jatamansi is mogelijk de plant waaraan met de naam 'valeriaan' gerefereerd wordt in de Agni Yoga leer van Helena Roerich.
- Werking: Zuivert ademhaling, herstelt energie, kalmeert opgewondenheid, bevordert sereniteit, vernieuwt de zenuwcentra, wakkert de vuren aan en onderhoudt ze, beschermt tegen 'de vurige ziekte', kanker en andere vurige aandoeningen, is een tonicum, gever van leven, beschermt tegen vele ziektes..
Jatamansi essentiële olie kan aromatisch gebruikt worden, in bad, voor massage en als parfum. Raadpleeg voor gebruik de paragraaf 'Bijwerkingen' en bij twijfel een arts of therapeut.
- Aromatisch: De olie kan aromatisch gebruikt worden door enkele druppels in een verstuiver of verdamper te doen.
- Bad: Een aantal druppels kunnen toegevoegd worden aan het badwater.
- Massage: De olie kan gemengd worden met een geleidende olie (bijvoorbeeld koudgeperste sesamolie). De olie kan gemengd worden met een geleidende olie (bijvoorbeeld koudgeperste sesamolie). Met name bij hoofdmassages komt de jatamansi olie goed tot zijn recht omdat hij op deze wijze toegepast het hoofd tot rust kan brengen, de huid op het gelaat kan verzorgen en de haargroei kan versterken.
- Parfum: Eén of twee druppels kunnen worden aangebracht op de plaatsen waar ook parfum wordt aangebracht. De geur kan in eerste instantie sterk overkomen maar zal snel subtiel worden. Jatamansi heeft dan een heerlijke muskachtige geur
Er zijn geen bijwerkingen bekend. Jatamansi essentiële olie kan veilig worden gebruikt.
Jatamansi essentiële olie heeft in zijn algemeenheid een samenstelling als volgt:
- Patchouli alcohol 40.2%
- d-Guaiene 10.7%
- Seychellene 8.2%
- Viridiflorol 5.2%
- 8-Acetoxy-patchouli alcohol 4.5%
- a-Guaiene 4.3%
- a-Patchoulene 4.3%
- b-Pinene 2.9%
- Methyl carvacrol 2.5%
- Bornyl acetate 1.9%
- Camphene 1.8%
- a-Muurolene 1.7%
- b-Caryophyllene 1.6%
- a-Pinene 1.5%
- Methyl thymol 1.3%
- Kessane 1.2%
- g-Patchoulene 1.2%
- Valencene 1.1%