Samenlevingen zijn altijd gekarakteriseerd geweest door een verdeling van klassen en vaak zijn deze verdelingen beschreven en gerechtvaardigd door descriptieve en normatieve explicaties. Zoals al het exoterische esoterische wortels heeft, zo kunnen exoterische klassen ook herleid worden tot zekere esoterische wortels. In deze contemplatie zullen drie bekende exoterische klassen aangeraakt worden waarna hun esoterische wortels uitgezocht zullen worden om te komen tot een esoterische indeling van de mensheid.
Van alle klassentheorieën is het kastensysteem van de Hindoes in India waarschijnlijk het meest bekend. De Nederlandse term 'kastensysteem' wordt gebruikt om te refereren aan de Hindoeverdeling van hun samenleving in verschillende varṇa's and jātī's.1 In deze verdeling kan een varṇa begrepen worden als een hoofd- en een jātī als een subkaste.2 In deze contemplatie zullen we alleen de varṇas aanraken. En van deze zijn er vier, namelijk de Brahmins, de kṣatriyas, de vaiśyas en de śūdras.3 Van deze zijn de eerste de religieuze priesters, de tweede de heersers (koningen en krijgers), de derde de boeren, kooplui en vaklui en de vierde de werkers en dienaren. In de Hindoevisie is deze viervoudige verdeling gebaseerd op goddelijke openbaring, want de vier varṇas worden genoemd in de Puruṣasūkta van de Ṛgveda4 en later uitgebreid gethematiseerd in de Manusmṛti.5 Ze worden verder ook genoemd als goddelijk verordend in de populaire Śrīmadbhagavadgītā.6, 7
Deze traditionele viervoudige verdeling door de Rig-Veda Aryans is waarschijnlijk nauw verwant aan een drievoudige verdeling door traditionele Iraanse Aryans die hun samenleving verdeelden in priesters, heersers en werkers.8 In deze drievoudige verdeling worden de vaiśyas en śūdras samengenomen in één klasse van werkers. Een vergelijkbare drievoudige verdeling vinden we ook in het klassieke Griekenland, het Romeinse Gallië en in het middeleeuwse Europa.9 De drievoudige verdeling in het klassieke Griekenland kan gevonden worden onder de namen van 'hieropoioi', 'phulakes' en 'georgoi',10 de Gallische verdeling onder de namen van 'druides', 'equites' en 'plēbēs', en de middeleeuws Europese onder de namen van 'oratores', 'bellatores' and 'laboratores'. Alle betreffen de klassen van priesters, heersers en werkers. Deze klassensystemen kunnen verzameld worden onder de naam van 'Indo-Europese klassensystemen'.
In het moderne Europa kwam Karl Marx (1818-1883) tot de beschrijving van een tweevoudige klassenverdeling, namelijk die tussen de bourgeoisie en het proletariaat.11 Deze twee klassen betreffen in principe de kapitaaleigenaars en de arbeiders of de heersers en de werkers. Met religie gesteld "opium van het volk" te zijn12 werd de religieuze klasse opgenomen in de klasse van de heersers,13 een visie passend bij de moderne materialistische en non-spiritualistische oriëntaties.14 Dit was Marx' descriptieve filosofie. Normatief wilde hij dat de bourgeoisie omvergeworpen zou worden door het proletariaat, resulterend in één klasse, en daarmee dus in helemaal geen klassenverdeling.15
Bovenstaande kasten- en klassenverdelingen kunnen getabuleerd worden zoals in figuur 1.
Hindoeistisch | Indo-Europees | Marxistisch |
Brahmins (priesters) | Hieropoioi / druides / oratores (priesters) | Bourgeoisie (heersers) |
Kṣatriyas (heersers) | Phulakes / equites / bellatores (heersers) | |
Vaiśyas (vaklui) | Georgoi / plēbēs / laboratores (werkers) | Proletariaat (werkers) |
Śūdras (werkers) |
Figuur 1.
In de tijdloze wijsheid van Alice Bailey (1880-1949) worden exoterische klassen zoals boven genoemd descriptief erkend maar zeker niet normatief. Ze worden in principe gezien als exoterische vervormingen van esoterische menselijke divisies.16, 17 Enige van deze divisies werden alreeds ergens anders gecontempleerd.18 In deze contemplatie echter zullen we de in de tijdloze wijsheid gegeven divisies niet direct volgen maar zullen we onszelf een eigen weg contempleren van de voorgenoemde exoterische klassenverdelingen naar esoterische menselijke divisies. Aldus zijn onze assumpties ten eerste de assumptie van de descriptieve klassenverdelingen zoals gegeven en ten tweede de assumptie van deze als zijnde exoterische vervormingen van esoterische divisies.
Laten we starten met de Marxistische verdeling tussen de bourgeoisie en het proletariaat, die de heersers en de werkers zijn. Deze klassenverdeling wordt duidelijk gekarakteriseerd door een dualiteit. Esoterisch nu worden exoterische dualiteiten herleid naar de primaire dualiteit van geest en materie.19 Geest in deze polariteit is de positieve pool waar materie de negatieve pool is. Zijnde ook genoemd als de kosmische vader en moeder vinden we deze primaire dualiteit ook exoterisch getoond in menselijke sexualiteit.20 Met exoterische klassen gethematiseerd zijnde in de vorige paragraaf kan hier ook de klassenverdeling tussen mannen en vrouwen genoemd worden, welke nog steeds dominant is in de meeste samenlevingen. In deze klassenverdeling is de man positief en de vrouw negatief, wat betekent dat de vrouw zich aanpast aan de leiding van de man. Deze relatie herkennen we in de man-vrouw klassenverdeling en in hun sexuele relatie,21 maar ook in de Marxistische klassenverdeling van heersers en werkers. Want de heersers leggen hun gedachten op aan de werkers die deze opgelegde ideeën uitwerken in materie. De gedachte van menselijke groepen als zijnde positief en negatief in hun relaties is ook aanwezig in de tijdloze wijsheid,22, 23 en aldus wordt beweerd dat geen systeem van sociologische reformatie succesvol zal zijn zonder inachtneming van deze esoterische polariteit van groepen binnen de mensheid.24 Hierbij moet echter opgemerkt worden dat de tijdloze wijsheid handelt over esoterische menselijke divisies en niet over exoterische klassenverdelingen gebaseerd op erfelijkheid en kapitaal25 waarvan nivellering daar ook gepromoot wordt.26 Aldus kan het Marxistische ideaal van de ene klasse exoterisch omarmd worden maar niet esoterisch.
In de vorige subparagraaf werd het exoterische duale Marxistische klassenmodel herleid tot de esoterische positief-negatief of geest-materie dualiteit. Zoals nu uitgebreid gecontempleerd werd in eerdere contemplaties brengt het samenkomen van geest en materie een derde gegeven tot aanzijn, namelijk dat van bewustzijn of de ziel.27 Het samenkomen van de dualiteit brengt een tripliciteit tot aanzijn en alles in manifestatie, zowel kosmos als mens, kunnen gezien worden als drievoudig van aard.28 En in deze tripliciteit is het genoemde derde principe dan ook het principe dat bemiddelt tussen de primaire dualiteit. In exoterische klassensystemen kunnen we zulk een tripliciteit gereflecteerd zien in het Indo-Europese systeem. In dit klassensysteem zijn de priesters en de werkers de tegengestelden en zijn de heersers de bemiddelende factor tussen deze twee.
Enige verwarring kan oprijzen wanneer, met bovenstaande esoterische schets in gedachte, het exoterische Indo-Europese klassensysteem wordt vergeleken met het Marxistische system. Want in het Marxistische systeem worden niet de priesters maar de heersers geponeerd als de positieve pool. Dit afvragend moet in gedachte gehouden worden dat esoterische relaties tussen dualiteit en tripliciteit apart gereflecteerd kunnen worden in exoterische Marxistische en Indo-Europese systemen maar niet noodzakelijk één op één in de relatie tussen deze twee samengenomen. De esoterische dualiteit reflecteert in het Marxistische klassensysteem, de esoterische tripliciteit reflecteert in het Indo-Europese klassensysteem, maar de relatie tussen de esoterische dualiteit en esoterische tripliciteit reflecteert niet noodzakelijk in de relatie tussen de duale Marxistische en drievoudige Indo-Europese klassensystemen. Het moet bedacht worden dat als Marx de klasse van priesters niet volledig terzijde legde hij de klasse van priesters opnam in die van de heersers. Verder moet het ook bedacht worden dat zoals in het Indo-Europese klassensysteem de heersers positief zijn in relatie tot de negatieve werkers (vergelijkbaar als in het Marxistische systeem) de priesters positief zijn in relatie tot de heersers, die in deze relatie negatief zijn. Uiteindelijk is het ook een kwestie van terminologie aangezien er geen verwarring zou zijn wanneer de bourgeoisie 'priesters' werd genoemd in plaats van 'heersers', echter dat zou het Marxistische denken op zichzelf niet afdoende hebben vertaald.
In de vorige twee klassensystemen herleidden we een dualiteit en een tripliciteit tot hun esoterische wortels. We bevonden de exoterische klassendualiteit een reflectie te zijn van de esoterische dualiteit van geest-materie en bevonden de exoterische klassentripliciteit een reflectie te zijn van geest-ziel-materie. Om de exoterische klassenquaterniteit van het Hindoeïsme te herleiden tot zijn esoterische wortels moet begrepen worden dat de voorgenoemde archetypische dualiteit en tripliciteit niet alleen gereflecteerd worden in de esoterische klassensystemen maar ook op andere niveaus die meer esoterisch zijn. De ziel relateert aan materie op een vergelijkbare positief-negatieve manier zoals geest relateert aan materie. En de tripliciteit van geest-ziel-materie wordt ook gereflecteerd in de tripliciteit van denken-emotie-materie. Wat hier gesteld wordt kan duidelijker worden wanneer figuur 6 van 'Tijdloze wijsheid, Tripliciteiten in de mens' geconsulteerd wordt.29 Want in dit figuur zien we de principiële menselijke triplicitait van geest-ziel-lichaam (of materie) gereflecteerd in elk van de afzonderlijke gegevens binnen die principiële tripliciteit. In dit figuur zien we de ziel positief staan ten aanzien van het drievoudige lichaam van mentaal lichaam, emotioneel lichaam en fysiek lichaam. En deze esoterische relatie is waar het exoterische viervoudige kastensysteem tot herleid kan worden. De esoterische quaterniteit van ziel-mentaal-emotioneel-fysiek wordt gereflecteerd in de exoterische quaterniteit van brahmins-kṣatriyas-vaiśyas-śūdras of priesters-heersers-vaklui-werkers. De śūdras of werkers zijn esoterisch zij die nog dominant gepolariseerd zijn in hun fysieke lichaam. De vaiśyas of vaklui zijn zij die gepolariseerd zijn in hun emotionele lichaam. De kṣatriyas of heersers zijn zij die gepolariseerd zijn in hun mentaal lichaam. En de brahmins of priesters zijn esoterisch zij die zielenbewustzijn verkregen hebben.
We ondernamen deze contemplatie om drie bekende exoterische klassensystemen aan te raken en hun esoterische wortels te zoeken. De klassen die aangeraakt werden betreffen het Hindoeïstische kastensysteem, het Indo-Europese klassensysteem en het Marxistische klassensysteem. We zagen Marx onderscheiden tussen de heersers en de werkers en we vonden deze verdeling geworteld te zijn in een esoterische archetypische positief-negatief dualiteit zoals gevonden in relaties tussen geest en materie en ziel en lichaam. Het Indo-Europese klassensysteem werd gevonden gekarakteriseerd te zijn door de tripliciteit van priesters, heersers en werkers. Esoterisch werden de priesters geponeerd als zijnde positief ten aanzien van de heersers en de werkers, de heersers als zijnde positief ten aanzien van de werkers en negatief ten aanzien van de priesters en de werkers als zijnde negatief ten aanzien van de heersers en priesters. Dit overeenstemmend met de esoterische tripliciteit van geest, ziel en lichaam (of materie). Het Hindoeïstische kastensysteem werd dan bevonden te bestaan uit de quaterniteit van priesters, heersers, vaklui en werkers. Deze quaterniteit werd herleid tot de esoterische quaterniteit van ziel, mentaal lichaam, emotioneel lichaam en fysiek lichaam. Wanneer al deze informatie samen getabuleerd wordt kunnen we een overzicht krijgen als in figuur 2.
Hindoeïstisch | Indo-Europees | Marxistisch | Esoterisch |
Priesters | Priesters | Heersers | Ziel-gepolariseerd |
Heersers | Heersers | Mentaal gepolariseerd | |
Vaklui | Werkers | Werkers | Emotioneel gepolariseerd |
Werkers | Fysiek gepolariseerd |
Figuur 2.
Figuur 2 toont een viervoudige menselijke divisie van ziel, mentaal emotioneel en fysiek gepolariseerde mensen. In het exoterische Hindoeïstische kastensysteem corresponderen deze esoterische menselijke divisies één op één met de priesters, heersers, vaklui en werkers. In het Indo-Europese klassensysteem bestaat de klasse van werkers uit zowel de fysiek als emotioneel gepolariseerden. Dit geldt ook voor het Marxistische klassensysteem waar behalve dat de heersers bestaan uit zowel de mentaal als ziel gepolariseerden.
Deze esoterische menselijke divisie kan ook heel goed verlengd worden naar 'Tijdloze wijsheid, Classificaties van de mensheid' waar esoterische menselijke divisies meer uitgebreid gecontempleerd werden.30 Voor de huidige contemplatie echter volstaat de viervoudige divisie. Afsluitend moet benadrukt worden dat de desbetreffende esoterische divisies vervormd gereflecteerd worden in de klassensystemen en dat een behoren tot enige van de voorgenoemde klassen of kasten nooit zal voldoen om een bereikte polarisatie te claimen omdat menselijke evolutionaire verworvenheid alle klassengrenzen getrokken door erfelijkheid en kapitaal overschrijdt. Menselijke divisies en niet klassenverdelingen moeten erkend worden. Moge dit zeer duidelijk begrepen worden.
Spirit | Matter |
Life | Form |
Father | Mother |
Positive | Negative |
Darkness | Light" |