In een aantal eerdere contemplaties werd keuze (of zelf-determinatie) dezelfde plaats gegeven in relatie met bestemming (of lot) en toeval als bewustzijn in relatie met geest en materie.1, 2, 3 Zoals bewustzijn geest en materie aan elkaar relateert, zo relateert keuze lot en toeval aan elkaar. Zoals nu het drievoud van geest, bewustzijn en materie (of monade, ziel en persoonlijkheid) gereflecteerd wordt in de ziel als drievoud, namelijk als spirituele wil (ātma), intuïtie (buddhi) en abstract denken (buddhi-manas),4 zo betreft keuze ook een drievoud, namelijk dat van bedoeling, believen en richting.5 En in de functie van keuze van de relateerder van lot en toeval onderligt bedoeling direct lot en overligt richting direct toeval. Als zodanig kan keuze ook begrepen worden als een dualiteit van bedoeling en richting met in believen zijn balancerende essentie vindend. Dit is geen vreemde gedachte sinds alle principiële triplliciteiten bestaan uit een principiële dualiteit die gerelateerd wordt via een derde gegeven.6
Laten we voorwaarts gaan via ons begrip van keuze als dualiteit. Als zodanig begrijpen we keuze als bestaande uit richting en bedoeling. Van deze nu is bedoeling positief geladen in relatie tot richting, en richting negatief in relatie tot bedoeling, want in hun relatie is bedoeling de spirituele pool en richting de materiele pool.7 Dat bedoeling positief is naar richting en richting negatief naar bedoeling betekent dat bedoeling richting leidt en dat richting geleid wordt door bedoeling. Het kan ook gezegd worden datin hun duale relatie bedoeling de oorzaak is van richting en richting het effect van bedoeling.
Tot zover werd keuze alleen beschouwd in zijn subjectieve deel. Echter deze heeft ook een objectief deel. Het verwerken van keuze alvorens een directe actie wordt genomen vindt plaats in de subjectieve wereld binnen, maar een keuze is niet compleet zonder door actie de objectieve wereld buiten te effecteren. Hier zien we de dualiteit van geest en materie en van bedoeling en richting opnieuw gereflecteerd in de oorzaak van het subjectieve deel van keuze en het effect van het objectieve deel van keuze. Actie is hier de reflectie van bewustzijn en van believen. Want het is actie die de innerlijke oorzaak van keuze aan het uiterlijke effect van keuze relateert.
Dit drievoud nu waar een innerlijke oorzaak gerelateerd wordt aan een uiterlijk effect via actie wordt in het Oosten, en in toenemende mate in het Westen, gekend als 'karma'.8 In onze subjectieve wereld verwerken we de richting van onze keuze, dit richt onze actie, en onze actie draagt vrucht in de objectieve wereld in zekere resultaten. Deze resultaten blijven niet objectief in de uiterlijke wereld maar relateren terug naar onze innerlijke wereld via ervaring. De aard van deze ervaring correspondeert met de aard van onze actie. Goede acties leiden tot plezier en slechte acties leiden tot pijn.9 En nu is het effect van de uiterlijke wereld de oorzaak geworden die het verwerken van plezier of pijn in de innerlijke wereld effecteert. Dit is een proces dat leidt tot meer bewustzijn in het maken van keuzes. Het geheel van dit proces van het innerlijke verwerken van keuze naar actie, resultaten effecterend die leiden tot ervaringen die opnieuw innerlijk verwerkt worden, is eerder gethematiseerd in 'The Spiral of Realization' [in het Nederlands 'De Spiraal van Realisatie'].10 Daar werd uitgelegd hoe innerlijke realisatie via concretisering leidt tot uiterlijke realisatie, die via abstractie opnieuw leidt tot een veranderde innerlijke realisatie, enzovoort. Laten we al het bovenstaande tabuleren voor een helder overzicht.
| ← 1. Innerlijke realisatie | |||||||
| ↓ 2. Oorzaak | ↓ 2.1. Subjectief | ↓ 2.1.1. Bedoeling | ↓ 2' Con-cretisering | ↑ 4' Ab-stractie | ↑ 4.3.3. Significantie | ↑ 4.3. Subjectief | ↑ 4. Effect |
| ↓ 2.1.2. Believen | ↑ 4.3.2. Waardering | ||||||
| ↓ 2.1.3. Richting | ↑ 4.3.1. Gerichtheid | ||||||
| ↓ 2.2. Actie | ↑ 4.2. Ervaring | ||||||
| ↓ 2.3. Objectief | ↓ 2.3.1. Impuls | ↑ 4.1.3. Impact (Resultaat) | ↑ 4.1. Objectief | ||||
| ↓ 2.3.2 Proces | ↑ 4.1.2. Proces | ||||||
| ↓ 2.3.3. Resultaat (Expact) | ↑ 4.1.1. Expuls | ||||||
| 3. Uiterlijke realisatie → | |||||||
Figuur 1.
Bovenstaande figuur kan gelezen worden door de nummering te volgen. Ons punt van vertrek in de figuur is de innerlijke realisatie (1). Deze innerlijke realisatie wordt gevolgd door een oorzaak (2) die bestaat uit een subjectieve oorzaak (2.1), een actie (2.2) en een objectieve oorzaak (2.3). De subjectieve oorzaak bestaat uit een bedoeling (2.1.1) leidend tot een believen (2.1.2), leidend tot een richting (2.1.3), welke dan leidt tot de actie die de subjectieve aan de objectieve oorzaak relateert. Deze actie leidt in de objectieve wereld tot een impuls (2.3.1), leidend tot een proces (2.3.2), leidend tot een resultaat of een expact (2.3.3), leidend tot een uiterlijke realisatie (3). Het geheel van de oorzaak is hetzelfde als de concretisering (2').
De uiterlijke realisatie wordt gevolgd door een effect (4) bestaande uit een objectief effect (4.1), een ervaring (4.2) en een subjectief effect (4.3). Het objectieve effect bestaat uit een expuls (4.1.1), leidend tot een proces (4.1.2), leidend tot een impact of een resultaat (4.1.3), welk dan leidt tot de ervaring die het objectieve aan het subjectieve resultaat relateert. Deze ervaring leidt in de subjectieve wereld tot een gerichtheid (4.3.1), leidend tot een waardering (4.3.2), leidend tot een significantie (4.3.3), leidend tot een innerlijke realisatie. Het geheel van het effect is hetzelfde als de abstractie (4').
Keuze wordt nu in zijn algemeenheid gedefinieerd als bestaande uit 1 tot en met 2.1 (of 2.2), betreffende de innerlijke keuze, of als bestaande uit 2.3 (of 2.2) tot en met 3, betreffende de uiterlijke keuze.11, 12, 13 Aldus wordt keuze in zijn algemeenheid beschouwd als de oorzaak die een innerlijke realisatie aan een uiterlijke realisatie relateert. Een keuze wordt echter niet alleen gemaakt om iets in de uiterlijke wereld te realiseren, een keuze wordt ook gemaakt om het effect van wat is gerealiseerd in de uiterlijke wereld te ervaren. Wanneer we kiezen voor bijvoorbeeld een ijsje met een aardbeiensmaak doen we dit omdat we aardbeiensmaak willen ervaren, niet slechts omdat we een aardbeienijsje gerealiseerd willen hebben in de uiterlijke wereld. Een keuze in zijn wijdere conceptie bestaat dan niet alleen uit een oorzaak die een innerlijke realisatie aan een uiterlijke realisatie relateert maar ook uit een uiterlijke realisatie terug relaterend aan een innerlijke realisatie. Keuze in zijn wijdere conceptie omvat 1 tot en met 4.
Dit brengt keuze dan onder dezelfde definitie als karma, welk in zijn algemeenheid begrepen wordt als het resultaat volgend op een oorzaak in relatie tot een individu,14 aldus ook 1 tot en met 4 omvattend. Dit is absoluut juist, echter het moet gemeld worden dat in meer algemene en oppervlakkige concepties van karma ietwat foutief alleen 2.2 (actie) tot en met 4.2 (ervaring) worden beschouwd.
Bij sommigen kan de vraag rijzen waarom het gehele negenvoud van 'Accidence, Choice and Destiny as a Ninefold' (in het Nederlands 'Toeval, keuze en bestemming als negenvoud') niet is weergegeven in de tabulering. Dit negenvoud bestaat uit zijn, behoren, bestemming, bedoeling, believen, richting, verbijzondering, neiging en beweging. Het antwoord op die vraag is dat we in deze contemplatie alleen keuze beschouwen. De eerste drie van het negenvoud betreffen lot, de laatste drie betreffen toeval, en alleen de middelste drie betreffen keuze. Dus voor deze contemplatie was het niet nodig om het hele negenvoud in te sluiten. Tegelijkertijd zal het bijdrage aan ons begrip van het grotere beeld wanneer het helder gemaakt wordt dat het gehele negenvoud alleen de subjectieve wereld van 2.1 bevat.
Waar aldus het negenvoud van 'Accidence, Choice and Destiny as a Ninefold' weggelaten werd uit figuur 1 daar werd de viervoudige spiraal van realisatie van de contemplatie 'The Spiral of Realization' ingesloten. Dit werd gedaan om te tonen dat keuze niet alleen subjectief en causaal van aard is maar dat die ook een objectieve en effectuele aard heeft. Want de concretisering van de voorgenoemde spiraal omvat zowel de subjectieve als objectieve oorzaak van keuze, en zijn abstractie omvat zowel het objectieve als subjectieve effect van keuze. Een secundair motief om de spiraal van realisatie in te sluiten was te tonen dat hoewel benaderingen verschillend kunnen zijn in de diverse contemplaties ze niettemin verenigbaar zijn.
Keuze beschouwend als hierboven kwamen er toe deze onder dezelfde definitie te brengen als die van karma. Keuze en karma, wanneer beide beschouwd in hun wijdere perspectief, zo kunnen we hier concluderen, zijn één en hetzelfde.
| Spirit | Matter |
| Life | Form |
| Father | Mother |
| Positive | Negative |
| Darkness | Light" |