Arvindus

Tijdloze wijsheid

De (menselijke) centra

§

De (menselijke) centra spelen een belangrijke rol in de tijdloze wijsheid omdat door deze veel zevenvoudige concepten aan de mens gerelateerd worden. Het is een enorm en ingewikkeld veld van onderzoek waarvan hier een erg algemene samenvatting zal worden gegeven.

De centra nu zoals genoemd in de tijdloze wijsheid worden in het Hindoeïsme gekend als 'chakra's'. Laat ons deze contemplatie starten met hun opsomming.1

Hindoeïsme Tijdloze wijsheid
Sahasrara charka Hoofdcentrum
Ajna chakra Centrum tussen de wenkbrauwen
Vishuddha chakra Keelcentrum
Anahata chakra Hartcentrum
Manipura chakra Zonnevlechtcentrum
Swadhisthana chakra Heiligbeencentrum
Muladhara chakra Centrum aan de basis van ruggengraat

Figuur 1.

De namen van de centra zoals gegeven in de tijdloze wijsheid tonen hun corresponderende locatie in het lichaam. En hiermee corresponderen ze ook met de belangrijkste grofstoffelijke klieren van de wetenschap die worden gevonden in de door de namen van de centra beschreven locatie.2

Centrum Klier
Hoofdcentrum Pijnappelklier
Centrum tussen wenkbrauwen Hypofyse
Keelcentrum Schildklier
Hartcentrum Thymusklier
Zonnevlechtcentrum Pancreas
Heiligbeencentrum Gonaden
Centrum aan de basis van ruggengraat Bijnieren

Figuur 2.

Dat nu de centra corresponderen met de belangrijkste grofstoffelijke klieren betekent niet dat ze identiek zijn. Waar de klieren gevonden worden in het grofstoffelijke lichaam worden de centra gevonden in het etherische lichaam.3 Hier moet het duidelijk gemaakt worden dat zowel het grofstoffelijke lichaam als het etherische lichaam deel uitmaken van het fysieke lichaam als zodanig. Daarbij wordt het etherische lichaam gevonden op de eerste vier subgebieden van het fysieke lichaam (geteld vanaf boven) terwijl het grofstoffelijke lichaam wordt gevonden op de laatste drie subgebieden daarvan.4 Deze grofste drie subgebieden kennen we als gasachtige, vloeibare en vaste staten van materie.5

Fysieke subgebied Staat Lichaam
Eerste Eerste ether Etherisch Fysiek
Tweede Tweede ether
Derde Derde ether
Vierde Vierde ether
Vijfde Gasachtig Grofstoffelijk
Zesde Vloeibaar
Zevende Vast

Figuur 3.

Hoewel het etherische en het grofstoffelijke lichaam vaak apart worden behandeld worden ze beschouwd als één fysiek lichaam waarbij het etherische het grofstoffelijke interpenetreert.6 De grofstoffelijke klieren kunnen dan gezien worden als de externaliseringen van de etherische centra.7

Het etherische lichaam nu bestaat volledig uit lijnen van kracht die bij hun kruispunten de centra vormen.8 Er zijn zeven belangrijke kruisingen en centra en eenentwintig minder belangrijke kruisingen en centra. De zeven belangrijkste zijn al genoemd. Laten we voor de volledigheid de eenentwintig minder belangrijke ook opsommen. Er zijn er twee voor de oren naast de kaakverbindingen, twee net boven de twee borsten, één waar de borstbenen samenkomen nabij de schildklier, twee in de handpalmen, twee in de voetzolen, twee net achter de ogen, twee in verbinding met de gonaden, één naast de lever, één verbonden met de maag, twee verbonden met de milt (in realiteit één centrum vormend), twee aan de achterkant van de knieën, één (krachtig centrum) verbonden met de vaguszenuw niet ver van de thymusklier, en één nabij de zonnevlecht. Er zijn ook negenenveertig minder belangrijke centra.9 Van deze betreft één het alta major-centrum bovenaan de ruggengraag of onder aan de achterkant van het hoofd.10, 11 Dit minder belangrijke centrum correspondeert met de carotisklier.12

Boven werd aangegeven dat het etherische lichaam volledig bestaat uit (kruisende) lijnen van kracht. Deze lijnen worden in Hindoeleringen 'nadi's' genoemd; en zoals de centra of chakra's de klieren van het grofstoffelijke lichaam onderliggen zo onderliggen deze krachtlijnen of nadi's zijn zenuwen.13 Deze etherische kracht, die veeleer de nadi's uitmaakt dan daardoor vervoerd wordt,14 wordt in Hindoeleringen 'prana' genoemd.15 Deze prana wordt ook genoemd als 'vitale kracht' en 'vitale energie',16, 17 en voor het etherisch lichaam wordt dan ook de corresponderende naam van 'vitaal lichaam' gebruikt.18

Dus we hebben in principe prana als vitale kracht die de nadi's of krachtlijnen constitueert, die het etherisch of vitaal lichaam constitueren en waar ze kruisen zijn centra.

Nu wordt het als een wet en een regel beschouwd dat energie het denken volgt,19 en het is dan het bewustzijnstype van de mens die de vitalisering of devitalisering van deze centra bepaalt. Op deze manier corresponderen de zeven centra met de zeven bewustzijnsgebieden. Uiteindelijk moeten immers de gebieden beschouwd worden als bewustzijnsstaten.20, 21

Centrum (Sub)gebied Kwaliteit
Hoofdcentrum Monadisch Heilige wil
Centrum tussen wenkbrauwen Atmisch Organisatie, richting
Keelcentrum Mentaal Creativiteit
Hartcentrum Buddhisch Liefde-wijsheid, groepsliefde
Zonnevlechtcentrum Astraal Emotie, begeerte
Heiligbeencentrum Etherisch Reproductie
Centrum aan de basis van ruggengraat Fysiek Harmonie, eenheid door conflict

Figuur 4.

Boven werd aangegeven dat de status van de centra wordt bepaald door het bewustzijnstype, en het kan gezegd worden dat het bewustzijnstype op zijn beurt wordt bepaald door het punt van evolutie van een mens en zijn straaltype.22, 23 De centra hebben dus ook een correspondentie met de stralen en de punten van evolutie.24, 25

Centrum Straal Doel van evolutie
Hoofdcentrum 1 1 Ingewijde
Centrum tussen wenkbrauwen 4 7 Discipel
Keelcentrum 3 5 Aspirant
Hartcentrum 2 2 Aspirant
Zonnevlechtcentrum 6 6 Onontwikkeld
Heiligbeencentrum 5 3 Onontwikkeld
Centrum aan de basis van ruggengraat 7 4 Onontwikkeld

Figuur 5.

Neem er notie van dat in bovenstaande figuur de relatie tussen de centra en de evolutiedoelen worden genoemd en niet de bereikte evolutiestatus. Ook worden in verschillende secties van de tijdloze wijsheid verschillende straalrelaties met de centra geïndiceerd. Dit verschil zal afhankelijk zijn van de context en bovenstaand overzicht toont de algemene relaties waar geen verdere context voor interpretatie wordt gegeven. Het is slechts een algemeen overzicht dat lijnen van minste (en meeste) weerstand kan indiceren. Het indiceert bijvoorbeeld dat het voor een tweedestraals aspirant gemakkelijker zal zijn om het hartcentrum te doen ontwaken dan voor een derdestraals onontwikkeld mens. Tegelijkertijd moet worden bedacht dat ieder mens een uniek geval is met een unieke set van ontwaakte en onontwaakte centra.

Hier hebben we gevonden hoe het bewustzijn het fysieke lichaam conditioneert via de centra van het etherische lichaam. Een onontwikkeld mens die vooral gefocust is op het astrale gebied (het gebied van emotie)26 zal het zonnevlechtcentrum belevendigen, welk op zijn beurt de pancreas tot vergrote activiteit zal brengen, wat opnieuw de kwaliteit van het fysieke lichaam zal conditioneren.

Boven werd de evolutie van het bewustzijn van de mens in relatie gebracht met het ontwaken van de centra. Bepaalde bereiktheden van bewustzijn corresponderen met bepaalde centra-ontwakingen. In dit proces worden energieën van bepaalde centra overgebracht naar bepaalde andere centra, en op deze manier zijn bepaalde centra ook aan elkaar gerelateerd. De energie van het heiligbeencentrum wordt overgebracht naar het keelcentrum, dat van het zonnevlechtcentrum naar het hartcentrum, dat van het centrum aan de basis van de ruggengraat naar het hoofdcentrum, dat van de vijf laagste centra naar het centrum tussen de wenkbrauwen en dat van de laagste zes centra naar het hoofdcentrum. Dit wordt 'transmutatie' genoemd. Vanuit die getransmuteerde staat vindt er dan ook een neerwaartse stroming plaats van energieën welke 'transformatie' wordt genoemd. De energieën van het hoofd worden via het keelcentrum naar het heiligbeencentrum gedirigeerd en via het hartcentrum naar het zonnevlechtcentrum. Wanneer de energieën van het hoofdcentrum via het centrum aan de basis van de ruggengraat naar het centrum tussen de wenkbrauwen stroomt wordt dit 'transfiguratie' genoemd.27 Deze ontwaking van de centra is nauw verbonden met het doen oprijzen van het zogenaamde kundalinivuur,28 wat het vuur van materie betreft in het centrum aan de basis van de ruggengraat.29, 30

Nu gebeurt bovengenoemde overdracht van energie naar de hogere centra en hun corresponderende ontwaking vanzelf wanneer in de loop der evolutie en via spirituele disciplines als studie, meditatie en dienstbaarheid het bewustzijn op de hogere gebieden wordt ontwikkeld. Het is echter ook mogelijk om onnatuurlijk de centra te doen ontwaken via ademhalingsoefeningen en concentratie op hun corresponderende locatie in het fysieke lichaam. De tijdloze wijsheid ontraadt sterk dit voortijdige doen ontwaken van de centra en adviseert hun natuurlijke ontwaking.31

De centra worden gescheiden door beschermende webben, bestaande uit gasachtige en etherische substantie of pranische energieën. In de loop der evolutie zullen deze beschermende webben en hun functie op natuurlijke wijze worden weggebrand, echter wanneer de ontwaking van de centra en het doen oprijzen van het kundalinivuur geforceerd worden kan een voortijdige vernietiging van deze webben plaatsvinden, resulterend in zenuwproblemen, ontsteking van de weefsels, ruggengraatziekte en hersenproblemen.32, 33 Echter het etherische lichaam als geheel vormt zelf ook een web,34 en als zo'n web scheidt het het fysieke lichaam van het astrale lichaam.35 Wanneer dit web dan doorprikt wordt via het ontwaken van de centra en het doen oprijzen van het kundalinivuur, komt de mens open voor indrukken uit de astrale wereld. En hier ligt een ander gevaar in het voortijdig doen ontwaken van de centra en het doen rijzen van de kundalini. Want dan kan een mens onderhavig worden aan astrale indrukken waarvoor hij nog niet klaar is.36, 37 Concentratie op de centra tussen de wenkbrauwen en het hartcentrum wordt als veilig beschouwd,38 maar in zijn algemeenheid wordt een focus op de hogere kwaliteiten in plaats van op de centra geadviseert.

Moge aldus onze centra veilig ontwaakt worden.

Noten
  1. Alice A. Bailey, The Soul and Its Mechanism, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001, p. 111.
  2. Ibidem, p. 120.
  3. Alice A. Bailey, Telepathy and the Etheric Vehicle, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001, p. 146. "It must always be remembered that the seven centres are not within the dense physical body. They exist only in etheric matter and in the etheric so-called aura, outside the physical body."
  4. Alice A. Bailey, Initiation, Human and Solar, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001, p. 218. "Etheric body. (Etheric double.) The physical body of a human being is, according to occult teaching, formed of two parts, the dense physical body, and the etheric body. The dense physical body is formed of matter of the lowest three subplanes of the physical plane. The etheric body is formed of the four highest or etheric subplanes of the physical plane."
  5. The Soul and Its Mechanism, p. 58. "Three subplanes of the physical are known to every school-boy—the solid, liquid and gaseous, for example, ice, water and steam. In addition there are four subtler planes, or rather four different types of ether. These four are co-existent with each of the three well known subplanes, and interpenetrate them."
  6. Ibidem, Ch. III.
  7. Alice A. Bailey, Esoteric Psychology, Volume II, A Treatise on the Seven Rays, Volume II, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001, p. 434. "The endocrine or glandular system, acting under impulses entering the physical body via the seven centres in the etheric body; of these centres, the glandular system is simply the externalisation, or physical counterpart."
  8. Alice A. Bailey, Esoteric Healing, A Treatise on the Seven Rays, Volume IV, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001, p. 72. "The etheric body is a body composed entirely of lines of force and of points where these lines of force cross each other and thus form (in crossing) centres of energy. Where many such lines of force cross each other, you have a larger centre of energy, and where great streams of energy meet and cross, as they do in the head and up the spine, you have seven major centres."
  9. Ibidem, p. 332. "It might also be pointed out, as a third necessary statement, that the soul pours its consciously directed energy into the dense physical body through the medium of the etheric or vital body. This instrument is composed of:
    1. Seven major centres of force and forty-nine minor centres. The major centres are found in the head and up the spinal column. The minor centres are to be found scattered all over the body."
  10. Alice A. Bailey, A Treatise on Cosmic Fire, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001, p. 1159. "The alta major centre at the top of the spine."
  11. Telepathy and the Etheric Vehicle, p. 146. "The three head centres exist, one just above the top of the head, another just in front of the eyes and forehead, and the third at the back of the head, just above where the spinal column ends. This makes eight centres but is in reality seven, as the centre at the back of the head is not counted in the initiation process, any more than is the spleen."
  12. Esoteric Healing, p. 187. "The medulla oblongata area (the alta major centre) and the carotid gland."
  13. Ibidem, p. 628. "The nadis, that system of slightly denser etheric channels or tiny threads of force which underlie the entire nervous system; they underlie every type of nerve and every type of nerve plexus."
  14. Telepathy and the Etheric Vehicle, p. 145. "These nadis are the carriers of energy. They are in fact the energy itself […]."
  15. Alice A. Bailey, Esoteric Psychology, Volume I, A Treatise on the Seven Rays, Volume I, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001, p. 420. "Etheric force or prana."
  16. A Treatise on Cosmic Fire, p. 265.
    "6. Prana 2. Vital force."
  17. Ibidem, p. 262. "Prana, or vital energy."
  18. Esoteric Psychology, Volume II, p. 519. "The vital or etheric body."
  19. Ibidem, p. 587. "Energy follows thought, the ancient rule proclaims."
  20. 'Ageless Wisdom, Man on the Planes', Index: 201212031.
  21. Esoteric Healing, p. 50.
  22. Esoteric Psychology, Volume I, Section Two, Ch. I, 5.
  23. 'Ageless Wisdom, Classifications of Humanity', Index: 201404081.
  24. Esoteric Psychology, Volume II, Ch. II, 4, a.
  25. Nota 18.
  26. A Treatise on Cosmic Fire, p. 164. "The emotional or astral plane, […]."
  27. Esoteric Healing, Part One, Ch. I, 4, B, Effects of Under-Stimulation and Over-Stimulation of the Centres.
  28. Alice A. Bailey, The Externalisation of the Hierarchy, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001, p. 18-19. "When this is done with detachment and is paralleled by a life of loving service, the awakening of the centres and the raising of the sleeping fire of kundalini will go forward with safety and sanity and the whole system will be brought to the requisite stage of "aliveness.""
  29. A Treatise on Cosmic Fire, p. 184. "Kundalini is likewise the fire or force of matter, […]."
  30. Ibidem, p. 183. "Kundalini lies at the base of the spine, and, in the normal average man, its main function is the vitalisation of the body."
  31. The Externalisation of the Hierarchy, p. 18. "This process of ordered meditation, when carried forward over a period of years and supplemented by meditative living and one-pointed service, will successfully arouse the entire system, and bring the lower man under the influence and control of the spiritual man; it will awaken also the centres of force in the etheric body and stimulate into activity that mysterious stream of energy which sleeps at the base of the spinal column. […]; concentration upon the centres in the force body (with a view to their awakening) is ever to be avoided; […]. I cannot impress too strongly upon aspirants in all occult schools that the yoga for this transition period is the yoga of one-pointed intent, of directed purpose, of a constant practice of the Presence of God, and of ordered regular meditation carried forward systematically and steadily over years of effort."
  32. Alice A. Bailey, A Treatise on White Magic, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001, p. 591-592. "Each centre in the spine is separated from the one above it and the one below it by an interlaced protective web which is composed of a curious blend of etheric and gaseous substance. This has to be burnt away and dissipated before there can be the free play of the fires of the body. […].A little clear thinking therefore will demonstrate the need for excessive care, for there will obviously lie a direct effect upon the external apparatus and this in its turn will definitely affect what the psychologists call "behavior". […] the protective "webs", or disks of pranic energy found on either side of them."
  33. Esoteric Psychology, Volume II, p. 539. "The raising of the kundalini force—if brought about ignorantly and prematurely—may produce the rapid burning through of the protective web of etheric matter which separates the various areas of the body (controlled by the seven centres) from each other. This causes serious nervous trouble, inflammation of the tissues, spinal disease, and brain trouble."
  34. Alice A. Bailey, Discipleship in the New Age, Volume I, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001, p. 699. "The etheric body is a web of light energy, […]."
  35. A Treatise on Cosmic Fire, p. 122. "The etheric web acts as a separator or a dividing web between the astral and the dense physical body."
  36. The Externalisation of the Hierarchy, p. 18. "[…]; it will cause overstimulation and the opening of doors on to the astral plane which the student may have difficulty in closing."
  37. Esoteric Psychology, Volume II, p. 583. "1. Those arising from the premature awakening of the centres. In these cases, the psychic has no control whatsoever over his powers. He simply knows that he sees and hears that which cannot be seen and heard by the average man. His problem is to live consciously and simultaneously upon the physical and astral planes. He cannot stop himself seeing and hearing and his life becomes most complex and complicated. Where there is this premature awakening in the case of the intellectual man, it frequently produces great difficulty, nervous tension, brain disturbance and always misunderstanding from those around. There is many times a definite drift into insanity. In the case of the average unintelligent person, there is usually a shift of the life—emphasis on to the astral plane and away from the physical plane where it is intended that men should express all that is in them. The psychic then lives altogether in the world of glamour and of lower psychic phenomena."
  38. Benjamin Creme, Transmission, A Meditation for the New Age, Share International Foundation, Amsterdam / London, 2006, p. 71. "The ajna centre acts as the synthesizer of all the chakras below it and it is perfectly safe to concentrate the attention on it. It is the heart centre in the head. Some say: "I always transmit through the heart centre." This is fine. You cannot transmit through the ajna centre without transmiting through the heart centre."
Bibliografie
  • 'Ageless Wisdom, Classifications of Humanity', Index: 201404081.
  • 'Ageless Wisdom, Man on the Planes', Index: 201212031.
  • Alice A. Bailey, A Treatise on Cosmic Fire, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001.
  • Alice A. Bailey, A Treatise on White Magic, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001.
  • Alice A. Bailey, Discipleship in the New Age, Volume I, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001.
  • Alice A. Bailey, Esoteric Healing, A Treatise on the Seven Rays, Volume IV, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001.
  • Alice A. Bailey, Esoteric Psychology, Volume I, A Treatise on the Seven Rays, Volume I, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001.
  • Alice A. Bailey, Esoteric Psychology, Volume II, A Treatise on the Seven Rays, Volume II, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001.
  • Alice A. Bailey, Initiation, Human and Solar, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001.
  • Alice A. Bailey, Telepathy and the Etheric Vehicle, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001.
  • Alice A. Bailey, The Soul and Its Mechanism, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001.
  • Benjamin Creme, Transmission, A Meditation for the New Age, Share International Foundation, Amsterdam / London, 2006.