'Leven en laten leven' is een veel gebezigd normatief gezegde. Dat het gezegde normatief is wil zeggen dat het normeert. Dit in tegenstelling tot descriptieve gezegdes die beschrijvend zijn (bijvoorbeeld; 'de appel valt niet ver van de boom'). Met het gebruik van het gezegde 'leven en laten leven' worden anderen aangespoord om een bepaalde houding aan te nemen. Deze houding bestaat uit de twee delen van 'leven' en 'laten leven'. Met het gebruik van het woord 'leven' wordt degene tot wie het gezegde wordt gericht aangespoord om te handelen zoals hij verkiest. En met het gebruik van de woorden 'laten leven' wordt degene tot wie het gezegde wordt gericht aangespoord om anderen te laten handelen zoals zij verkiezen.
Het gezegde wordt vaak gericht tot iemand die tegen een ander klaagt dat deze met zijn handelen hinder bij hem veroorzaakt. De klager wordt daarbij aangespoord om de ander vrij te laten in zijn handelen en zelf te handelen zoals hij verkiest. Bij het gebruik van het desbetreffende gezegde in deze context moet echter worden bedacht dat 'leven' in dat gezegde het veroorzaken van hinder niet noodzakelijk in sluit terwijl 'laten leven' in dat gezegde het veroorzaken van hinder wel noodzakelijk uit sluit. Als je naar eigen keuze handelt wil dit niet noodzakelijk zeggen dat je een ander daarmee hindert. Maar laat je een ander naar eigen keuze handelen dan is het wel noodzakelijk dat je die ander daarin niet hindert. Het gezegde 'leven en laten leven' zegt feitelijk 'handel naar keuze zonder te hinderen' of 'handel ongehinderd hinderloos'.