Het woord 'complexiteit' refereert aan een "samengestelde natuur of structuur".1 Het is ontleend aan het woord 'complex', dat stamt van het Latijnse 'complex', dat op zijn beurt bestaat uit 'com', 'samen' betekenend, en 'plex', 'vlechten' of 'draaien' betekenend.2 Dus iets complex is in principe iets wat samengevlochten is.
Als tegenstelling van complexiteit staat simpliciteit,3 dat, niet verrassend, wordt beschouwd als "absentie van samengesteldheid, complexiteit of ingewikkeldheid".4 Dit woord wordt ontleend aan het woord 'simpel', dat stamt van het Latijnse 'simplus' of 'simplex'.5 'Simplex' is natuurlijk samengesteld uit 'sim' en 'plex',6 waarbij 'sim' geworteld is in het Indo-Europese 'sm', iets wat hetzelfde is indicerend, en 'plex' in het Indo-Europese 'pl', een vouwen indicerend.7 Dus iets wat simplex is, is in principe iets wat in hetzelfde wordt gevouwen, dat wil zeggen: in zichzelf.
Complexiteit is een samenvouwen en simpliciteit een zelfvouwen. Deze tegengestelden doen natuurlijk denken aan, want zijn gerelateerd aan, de tegengestelden van verscheidenheid en eenheid. Een verscheidenheid (een veelvoud of veel-vouwd) is een complexiteit en een eenheid (een eenvoud of één-vouwd) is een simpliciteit.
Deze verscheidenheid en deze eenheid zijn altijd vervat in het menselijk bewustzijn. Of anders gezegd: het menselijk bewustzijn is de ontmoetingsplaats van verscheidenheid en eenheid.8 Het menselijk bewustzijn is als zodanig nooit in staat om puur complex of puur simpel te zijn. De lagere psyche, bestaande uit instinct, emotie en het concreet denken, brengt het gewaarzijn binnen van verscheidenheid en complexiteit, en de hogere psyche, bestaande uit het abstract denken, de intuïtie en de wil, dat van eenheid en simpliciteit.9
Nu is het menselijk bewustzijn niet statisch. Het involueert en evolueert. Wanneer involuerend gaat het menselijk bewustzijn van eenheid naar verscheidenheid, van simpliciteit naar complexiteit, en wanneer evoluerend gaat het van verscheidenheid naar eenheid, van complexiteit naar simpliciteit. En dit laatste is in principe de ontwikkeling van de hedendaagse mensheid.10 De menselijke evolutie beweegt van complexiteit naar simpliciteit.
Bovenstaande betekent dat het de taak is van de mensheid om simpliciteit in complexiteit te brengen. Dat is waarom het concept van 'eenheid in verscheidenheid' zo sterk ingebed ligt in het collectief menselijk bewustzijn. De mensheid kent zijn te betreden pad. Maar simpliciteit in complexiteit te brengen betekent niet de complexiteit te ontkennen. Het betekent niet dat de mensheid moet streven naar te leven in een geïsoleerde simpliciteit. Nee, een mens moet eenheid in verscheidenheid brengen, simpliciteit in complexiteit brengen.
Simpliciteit in complexiteit te brengen nu betekent voor een menselijk individu zijn hogere psyche in zijn lagere psyche te brengen. En dit betekent dat hij abstract denken in concreet denken moet brengen, en ook de intuïtie en de wil moet inbrengen.11 Het is uiteindelijk een zaak van het brengen van het simpele zijn in de complexe zijnden waardoor grote culturele uitingen worden gecreëerd.12 Complexiteit zal daarin niet ontkend maar opgeheven naar simpliciteit worden.
Moge we dan onze complexiteit verheffen naar simpliciteit.